80 lat silnika ŠKODA OHV. Litr w nowym pojęciu.

2017-05-16

Rok 1937 był prawdopodobnie najważniejszym w historii najpopularniejszego w okresie międzywojennym modelu marki ŠKODA. Fenomenalnie zaprojektowany, trwały i ekonomiczny model POPULAR zdobywał coraz liczniejsze grono nabywców, także dzięki szerokiej gamie wariantów, przystępnie skalkulowanej cenie i silnie rozwiniętej sieci serwisowej.
W roku 1936 do odbiorców trafiło 2470 modeli POPULAR, pieczętując wynik bez mała 40% wzrostu popularności modelu w stosunku do sezonu poprzedzającego. Na szczycie listy największych odbiorców zagranicznych niezmiennie figurowała Polska, wyprzedzając Holandię, Jugosławię, Szwecję, Belgię i Hiszpanię.
Największą nowością w specyfikacji modelu POPULAR, wprowadzoną w trakcie 1937 roku był nowy silnik górnozaworowy OHV, zastępujący dotychczasową jednostkę dolnozaworową. Przy niezmienionej objętości skokowej 1-litra (995 ccm) istotnie wzrosła moc jednostki o nowej architekturze – z 22 do 27KM.
Niezmiennie cechami rozpoznawczymi rodziny POPULAR były mechanicznie sterowane hamulce oraz skrzynia biegów zblokowana nie z silnikiem, lecz z przekładnią główną tylnej osi napędzanej. Tym samym model stał się pionierem technologii OHV w marce – większe modele RAPID, FAVORIT oraz SUPERB w 1937 wykorzystywały wciąż mniej wydajne silniki z rozrządem dolnozaworowym.
Dopiero kilka miesięcy później zakres zmian uzupełnił retusz nadwozi modelu. Oznacza to, że nowy silnik 1.0 OHV trafił początkowo pod maski modeli o stylistyce zgodnej z rocznikami 1935/1936 i uznawanie przez część publikacji obu modyfikacji za wdrożone jednocześnie jest błędem. Przypomina to nieco premierę nowego (również litrowego) silnika 1.0 TSI w obecnej generacji OCTAVII, kiedy to premiera samej jednostki wyprzedziła lifting modelu. Największymi zmianami widocznymi natychmiast w zmodernizowanych nadwoziach POPULARA były częściowo zintegrowane z przednimi błotnikami reflektory, nowy kształt osłony chłodnicy oraz odmienny kształt tylnych części karoserii z przestrzeniami bagażowymi (poza odmianą roadster) dostępnymi premierowo z zewnątrz.
Listę modyfikacji uzupełniały szersze opony, powiększone bębny hamulcowe i zbiornik paliwa oraz szyba czołowa typu bezpiecznego. Cały wymieniony zakres ulepszeń wyceniono na 7% ceny poprzednika – o tyle podniesiono nowe cenniki rozpoczynające się teraz okrągłą sumą 20 000 koron żądaną za roadstera. Półkabriolet wymagał dopłaty dwustu a – najpopularniejszy –  tudor, sześciuset koron. POPULAR OHV okazał się prawdziwym strzałem w dziesiątkę, sprzedaż modelu w sezonie 1937 wzrosła o 1/3 w stosunku do rewelacyjnego pod tym względem roku 1936. Aż siedem na dziesięć z nich posiadało już wysoko cenione jednostki OHV.
 
Wybrane dane techniczne samochodu ŠKODA POPULAR OHV Typ 912, 1937 – nadwozie zmodernizowane typu tudor.  
silnik: rzędowy, czterocylindrowy, czterosuwowy; górnozaworowy OHV, chłodzony cieczą w obiegu wymuszonym – układ z, pompą wody i stale pracującym wentylatorem chłodnicy; wał korbowy podparty w dwóch punktach, umieszczony wzdłużnie z przodu, za osią przednią
średnica cylindra: 65 mm, skok tłoka: 75 mm, objętość skokowa: 995 ccm
zasilanie: gaźnik pojedynczy Zenith lub Solex
moc maksymalna: 27KM przy 3600 obr/min
napęd: kół tylnych, mechanizm różnicowy w wyposażeniu standardowym modeli eksportowych, na rynku wewnętrznym wyposażenie płatne dodatkowo
układ hamulcowy: mechaniczny, jednoobwodowy, działający na wszystkie cztery koła, hamulce bębnowe obu osi
układ kierowniczy: przekładnia śrubowo-kulkowa
rozstaw osi: 2440 mm
rozstaw kół: 1050 mm - przednich i 1140 mm - tylnych
wymiary zewnętrzne: długość 3770 mm, szerokość 1400 mm, wysokość: 1500 mm (tudor)
masa własna: ok. 810 kg
prędkość maksymalna: 100 km/h
średnie zużycie paliwa: 8 l/100 km
ilość zbudowanych egzemplarzy: 5510 sztuk modelu POPULAR z silnikami 1.0 OHV, w latach 1937-1938
 
dla ŠKODA PR Portal - Tomasz Orlik, Automobilista
fotografie – archiwum ŠKODA