80 lat sportowych, aerodynamicznych modeli ŠKODA Popular

O sportowej linii aerodynamicznych pojazdów opartych na modelu Popular, otwierającym wówczas regularną ofertę producenta, stało się głośno w sezonie 1935, przy okazji promocji drugiej serii małolitrażowego bestselleru. Specjalne wersje Populara, wyróżniające się charakterystycznymi, opływowymi nadwoziami, występowały jako dwumiejscowe coupe Special Sport i czteromiejscowe Tudor Special.

Wyjątkowość designu uzupełniały owalne wykroje okien, uchylne klapki wentylacyjne umieszczone w słupkach tylnych oraz tablice przyrządów jednoznacznie kojarzące się z kokpitami sportowych samolotów. Wykorzystane do budowy nadwozi materiały, wśród których prym wiodły blachy ze stopów aluminium, przywodziły na myśl nawiązanie do lotnictwa.

Pierwotnym powodem powstania interesujących konstrukcji była chęć obsadzenia ich w zawodach „1000 mil Československých” w sezonie 1936. Z uwagi na fakt, że rocznik 1935 okazał się być ostatnim dla tej imprezy, swój chrzest bojowy konstrukcja przechodziła na imprezach zagranicznych.

Czteromiejscowa odmiana Tudor Special, rozpoznawalna na pierwszy rzut oka po dodatkowym, bocznym okienku i znacznie mniej opadającej linii dachu, stanowiła jeszcze większą rzadkość. Tył nadwozia i rozwiązanie przestrzeni we wnętrzu, przypominały z grubsza seryjne wykonanie wersji limuzyny. Z coupe Special Sport dzieliła natomiast przednią, opływową część karoserii. O ile w odmianie dwumiejscowej większość przestrzeni bagażowej zabierały dwa koła zapasowe, w tym przypadku koło rezerwowe było umocowane na zewnętrz tylnej części nadwozia i mogło być osłonięte dodatkową pokrywą. Sam bagażnik był w tej wersji dostępny wyłącznie od wewnątrz pojazdu.

Cena gustownie wykończonego Special Sporta kształtowała się na poziomie 27 500 koron, wobec 18 500 koron żądanych za seryjną odmianę z nadwoziem roadster (otwierającym ofertę Populara) i 19 900 koron – za klasycznego, czteromiejscowego sedana. Aerodynamiczne pojazdy Special Sport oraz Tudor Special, noszące wspólne oznaczenie fabryczne Typ 908, powstawały do roku 1936. Obecnie samochody tej serii są często mylone z innymi specjalnymi odmianami modelu Popular – Coupe Sport Monte Carlo (Typ 909), które to w rzeczywistości korzystały z mechaniki modelu Rapid. Do czasów współczesnych przetrwało około siedmiu egzemplarzy tych wyjątkowych pojazdów.

Dane techniczne samochodu ŠKODA Popular Special Sport (Typ 908), 1935

- silnik: rzędowy, czterocylindrowy, czterosuwowy; dolnozaworowy, chłodzony cieczą (termosyfonowo, chłodnica naporowa z przodu pojazdu), wał korbowy podparty w dwóch punktach; umieszczony wzdłużnie z przodu, za osią przednią

- średnica cylindra: 65 mm, skok tłoka: 75 mm, objętość skokowa: 995 ccm

- stopień sprężania: 6,0:1

- zasilanie: gaźnik Solex 26

- moc maksymalna: 26 KM przy 3400 obr./min (wobec 22 KM przy 3000 obr./min wykonania standardowego)

- instalacja zapłonowa: o napięciu 6V, prądnica Scintilla 80W

- układ smarowania: ciśnieniowy

- skrzynia przekładniowa: trzystopniowa, manualna, sterowana pośrednio dźwignią, bieg pierwszy bez synchronizacji; umieszczona z tyłu, we wspólnej obudowie wraz z przekładnią główną i mechanizmem różnicowym, napęd z silnika przekazywany wałem umieszczonym wewnątrz centralnej rury nośnej

- napęd: kół tylnych, mechanizm różnicowy w standardzie (w modelach „cywilnych” Popular tego okresu - oferowany za dopłatą)

- nadwozie: szkielet drewniany, poszycie z blach aluminiowych, aerodynamiczne, ze zintegrowanymi błotnikami i jednolitą szybą przednią, dwudrzwiowe, dwumiejscowe, wsparte na płycie podłogowej mocowanej do poprzeczek centralnej ramy rurowej

- wyposażenie dodatkowe: przedni zderzak (uważany wówczas za element wybitnie kłócący się ze sportowym charakterem samochodu), skórzane obicia tapicerskie, kufer na bagaże do wnętrza pojazdu

- podwozie: centralna rama rurowa, rozwidlona z przodu pod silnik, z poprzeczkami mocującymi nadwozie

- zawieszenie kół przednich: trójkątne górne wahacze, poprzeczny dolny resor piórowy

- zawieszenie kół tylnych: półosie pędne wahliwe, poprzeczny dolny resor piórowy

- układ hamulcowy: hydrauliczny (w „cywilnych” modelach osobowych Popular z tego okresu – hamulce mechaniczne sterowane cięgnami), działający na wszystkie cztery koła, hamulce bębnowe obu osi

- układ kierowniczy: zębatkowy ogumienie: 130x40, obręcze stalowe, tłoczone

- rozstaw osi: 2430 mm

- rozstaw kół: 1050 mm - przednich i 1100 mm - tylnych wymiary zewnętrzne: długość 3770 mm, szerokość 1360 mm, wysokość: 1340 mm

- masa własna: ok. 650 kg prędkość maksymalna: ponad 100 km/h średnie zużycie paliwa: 8-11 l/100 km

- ilość zbudowanych egzemplarzy: 17 pojazdów dwumiejscowych Special Sport i 11 czteromiejscowych Tudor Special, według innych źródeł – po 10 pojazdów każdego z typów, jednostkowa produkcja zakończona w roku 1936

- ciekawostka: niezależnie od faktycznej, łącznej ilości zbudowanych egzemplarzy (28 bądź 20), tylko jeden z nich został wyeksportowany poza granice Czechosłowacji – w 1935 roku Special Sport trafił do nabywcy w Hiszpanii.

dla ŠKODA PR Portal - Tomasz Orlik, Automobilista, maj 2015
Fotografie: archiwum ŠKODA