Siedmioletnia odbudowa legendarnej ŠKODY 1100 OHC Coupé

Škoda 1100 OHC Coupé to prawdziwa perła dawnej motoryzacji. W historii powstały tylko dwa egzemplarze tego wyścigowego modelu, jednak żaden nie zachował się w całości. Rekonstrukcja wyjątkowego samochodu, przeprowadzona z okazji 120. rocznicy działu ŠKODA Motorsport, zajęła marce aż 7 lat. Materiał wideo z tego procesu jest dostępny pod LINKIEM.

ŠKODA 1100 OHC, czyli kultowy model wyścigowy z końca lat 50., za sprawą zastosowanych rozwiązań technicznych był jednym z najnowocześniejszych aut tego typu. Początkowo zbudowano dwa modele z odkrytym nadwoziem, natomiast w 1959 roku powstały dodatkowo dwa samochody typu coupé z zamkniętym nadwoziem z blachy aluminiowej. Dzięki innowacyjnemu układowi napędowemu, niezależnemu zawieszeniu czy lekkiej karoserii z dodatkiem włókna szklanego, model szybko odniósł sukces. Co ciekawe, pojazd miał być przeznaczony m.in. do uczestnictwa w 24-godzinnym wyścigu Le Mans, jednak finalnie występ nie doszedł do skutku.

Prowadzenie tego dynamicznego samochodu wyścigowego było znakomite. W zależności od ogólnego przełożenia, które można było dostosować do konkretnego toru wyścigowego, dwuosobowy samochód z aluminiową karoserią o ciężarze wynoszącym zaledwie 555 kg, osiągał prędkość maksymalną do około 200 km/h. Do konstrukcji ŠKODY 1100 OHC Coupé wykorzystano lekką, ale sztywną ramę kratownicową z cienkościennych rur. Wolnossący czterocylindrowy silnik rzędowy został umieszczony za przednią osią i wraz z zespołem montażowym, składającym się z mechanizmu różnicowego tylnej osi i pięciobiegowej skrzyni biegów, osiągnął niemal idealny rozkład masy.

Pechowy los unikatowego modelu

Wyścigowa kariera dwóch samochodów coupé ŠKODY 1100 OHC trwała od 1960 do 1962 roku. Cztery lata później zostały one sprzedane osobom prywatnym, aby następnie ulec zniszczeniom w wypadkach drogowych. Właściciel pierwszego pojazdu, którego ocalałe elementy wykorzystano do przebudowy, wymienił silnik 1100 OHC na inną czterocylindrową jednostkę. Co ciekawe, oryginalny silnik był przez długi czas wystawiany w Szkole Zawodowej w Mladej Boleslav, ostatecznie został jednak zainstalowany w zrekonstruowanym modelu 1100 OHC Coupé.

Drugi egzmplarz niemal doszczętnie spłonął w wypadku. Kierowcy udało się uciec z pojazdu, jednak aluminiowa karoseria została nieodwracalnie uszkodzona. Zdemontowana z modelu, jedyna w swoim rodzaju tylna oś ze zintegrowaną skrzynią biegów, była częścią kolekcji w Narodowym Muzeum Techniki w Pradze, zanim została przekazana do Muzeum ŠKODA. W 2014 roku Muzeum ŠKODA nabyło od prywatnego kolekcjonera kratownicę, która została podzielona na trzy części, wraz z kompletną przednią osią i innymi zachowanymi częściami.

Odrodzenie legendy

Projekt renowacji pojazdu nie byłby możliwy bez doświadczenia ekspertów ŠKODY. Kluczową rolę odegrała również oryginalna dokumentacja techniczna, która została zachowana niemalże w załości, łącznie z objaśnieniem każdej sekcji produkcyjnej i rysunkami opisującymi montaż poszczególnych podzespołów. Oryginalne elementy mechaniczne uległy bardzo niewielkiemu zużyciu, ponieważ samochód wziął udział w zaledwie kilku wyścigach. Renowacja całego podwozia, wraz z nowo zrekonstruowaną chłodnicą, zbiornikiem paliwa i innymi elementami, została zakończona pod koniec 2015 roku.

Pierwotnie podwozie samochodu miało zostać wystawione w Muzeum ŠKODA obok bliźniczego modelu 1100 OHC z otwartym nadwoziem. Postanowiono jednak zrekonstruować coupé jako w pełni funkcjonalny pojazd. Najtrudniejsza okazała się rekonstrukcja aluminiowej karoserii. Na podstawie dokumentów byłego projektanta fabrycznego Jaroslav Kindla, stolarze zbudowali drewniany model. Grupa metalowców ręcznie wykuła aluminiowe panele, a poszczególne części zostały następnie zespawane lub znitowane.

Na podstawie skanów rysunków 2D w skali 1:1 stworzono następnie trójwymiarową siatkę, która została poddana obróbce wizualnej. Skrupulatnie zbadano i poprawiono kształty poszczególnych elementów, np. z przodu pojazdu i elementów wokół tylnych świateł. Zdjęcia historyczne porównywano ze szkicami i modelem 3D –  w ten sposób eksperci mogli obejrzeć samochód ze wszystkich stron w wirtualnym studiu i na bieżąco wprowadzać poprawki. W efekcie powstały miniaturowe modele, a następnie modele przednich i tylnych narożników nadwozia w skali 1:1.

Nadwozie powstało z blach aluminiowych o grubości 0,8 mm i 1 mm, które podczas przebudowy były ręcznie spawane i kształtowane. Pierwotnie oba coupé miały anodowane wykończenie, jednak na torze ta obróbka powierzchni nie przyniosła żadnych korzyści, więc oba samochody zostały pomalowane na czerwono w połowie sezonu 1962.

Skomplikowany projekt całkowitej rekonstrukcji pojazdu wymagał pozyskania wielu mniejszych komponentów, które były identyczne z częściami używanymi w pojazdach ówcześnie produkowanych. Na przykład zewnętrzne klamki coupé były takie same jak w ŠKODZIE 1200 „Sedan”, a niektóre przełączniki i stacyjkę zastosowano również w ŠKODZIE 440 „Spartak” i modelu OCTAVIA. Co więcej, trójramienna kierownica wykończona czarnym plastikiem została przejęta od przedwojennej bestsellerowej ŠKODY POPULAR.

Materiał wideo z procesu rekonstrukcji oraz więcej zdjęć unikatowego modelu ŠKODA 1100 OHC Coupé można znaleźć pod LINKIEM na dole strony.